Cây xạ đen và những tác dụng trong phòng chống ung thư

  Tác dụng của nhiều loài thực vật trong việc phòng chống và chữa trị một số bệnh hiểm nghèo đã được chứng minh, một trong những bệnh đó là bệnh ung thư. Thực tế, nghiên cứu căn bệnh này là một công việc hết sức khó khăn. Con người mắc bệnh  chắc chắn đã có từ lâu, ngay trong các xác ướp của các ngôi mộ cổ Ai Cập, cách đây 2500 năm, đã phát hiện có các tế bào ung thư. Nhưng  mãi cho đến tận năm 2005, con người mới phát minh ra máy quét CT độ phân giải cao, giúp phát hiện ra các khối u cực nhỏ (mầm ung thư). Từ đó đến nay, con người luôn luôn tìm cách để điều trị căn bệnh quái ác này. Trong cuộc đua đầy ý nghĩa nhân văn đó, cả tây y và đông y đều có các đóng góp tích cực. Ở Việt Nam đã tìm thấy một số ít các loài thực vật có tác dụng hỗ trợ rất tích cực cho việc điều trị ung thư. Một trong số các cây quý giá đó là cây xạ đen.

I- Một số đặc điểm thực vật học:

1- Một số tên địa phương:

 Cây xạ đen còn được gọi là cây cùm cụm răng, dây gối Ấn Độ hoặc dây gối bắc. quả nâu, dân tộc Mường gọi là cây ung thư. Thân cây dạng dây dài 3-10m. ). Bụi leo, nhánh non tròn, không lông. Lá không rụng theo mùa; phiến bầu dục - xoan ngược, to: 6 - 11 x 2,5cm, dai, gân phụ 7 cặp, bìa có răng thấp. Cuống 5 - 7mm. Chùm hoa ở ngọn hay ở nách lá, dài 5 - 10cm. Cuống hoa 2 - 4mm. Hoa mẫu 5. Cánh hoa trắng. Hoa cái có bầu 3 ô. Quả nang hình trứng, dài cỡ 1cm, nổ thành 3 mảnh. Hạt có áo hạt màu hồng. Ra hoa tháng 3 - 5; Ra quả tháng 8 - 12. Cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, sau chuyển sang màu nâu, có lông, về sau có màu xanh.

2- Tên khoa học:

  Ehretia asperula Zoll. & Mor., họ vòi voi (Boraginaceae). Cần lưu ý rằng, trước đây một số tài liệu xác định tên khoa học của xạ đen là (Celastrus hindsii Benth), họ dây gối (Celastraceae)

3- Đặc điểm phân bố:

  Cây xạ đen được phân bố ở nhiều nước như: Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar, Thái Lan... Ở Trung Quốc, loại cây này thường mọc ở độ cao từ 1.000 - 1.500 m. Còn ở nước ta, xạ đen phân bố chủ yếu tại các tỉnh Hà Nam, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hòa Bình, Vườn Quốc gia Cúc Phương, Vườn Quốc gia Ba Vì... mọc tự nhiên trong rừng và rất dễ trồng.

II- Công dụng:

1- Theo Đông y:cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong điều trị mụn nhọt, ung thũng, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ chướng và đặc biệt trong chữa trị ung thư. Có tác dụng thông kinh lợi niệu. Cây dùng trị kinh nguyệt không đều, bế kinh, viêm gan, bệnh lậu.

  Điều trị, ức chế và ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư, tiêu hạch, tiêu độc, thanh nhiệt, mát gan, hành thủy, điều hòa hoạt huyết, giảm đau, an thần, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

  Vài chục năm trước, cây xạ đen, tiếng Mường gọi là xạ cái, từng được lương y dân tộc Mường Bùi Thị Bẻn, đặt tên là cây ung thư, chuyên dùng để chữa các loại u khối. Bài thuốc cây xạ đen, sau đó được bà Bẻn tặng cho Hội Đông y tỉnh Hoà Bình, nhưng vẫn ít người biết đến.

2- Các nghiên cứu về tây y:

  Viện Quân y 103 do GS. Lê Thế Trung và các bác sĩ của Học viện Quân y đã đi tiên phong trong nghiên cứu, tìm hiểu về cây xạ đen. Từ năm 1987 đoàn bác sĩ Học viện Quân y (do GS.TSKH Lê Thế Trung - Chủ tịch Hội Ung thư TP.Hà Nội dẫn đầu) đã phát hiện cây xạ đen trong chuyến sưu tầm các bài thuốc quý trong dân gian. Sau 12 năm nghiên cứu, hiện Học Viện Quân Y đã chiết suất được từ loài cây này một loại tinh thể có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

  Qua nghiên cứu về thực vật học, hoá dược, dược lý, nghiên cứu thực nghiệm trên động vật được gây ung thư, các bác sĩ đã phát hiện ở loài cây này tác dụng hạn chế sự phát triển của khối u ác tính. Hơn nữa, theo GS. Trung, hợp chất lấy từ xạ đen nếu được kết hợp với chất Phylamin có thể kéo dài tuổi thọ trung bình của động vật bị ung thư hơn nhiều chất lấy từ cây trinh nữ hoàng cung hay tỏi Thái Lan.

  Đến cuối năm 1999, đề tài của các bác sĩ Học viện Quân y được nghiệm thu, cây xạ đen chính thức được công nhận là một trong không nhiều những vị thuốc nam có tác dụng điều trị hỗ trợ bệnh nhân ung thư.

  Tuy nhiên, các nhà khoa học đã cảnh báo cho các người bệnh ung thư rằng, với tác dụng ức chế sự phát triển của khối u ác tính, cây xạ đen, với tư cách là một thực phẩm chức năng, chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị ung thư, hoàn toàn không phải là thuốc chữa khỏi căn bệnh này. Tất cả các báo cáo khoa học đều khẳng định, cây xạ đen chỉ có tác dụng làm tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, ức chế tiến triển của tế bào ung thư, không phải là thuốc có thể chữa khỏi ung thư. Sự thần kỳ của cây xạ đen chính là làm hạn chế sự phát triển của các khối u trong cơ thể người bệnh.

 3- Thành phần hóa học: Đã phát hiện trong xạ đen có Flavonoid, các polyphenol, tannin, acid amin, đường khử, cyanoglycosid, triterpenoid.

 III- Cách dùng, liều lượng:

   Ngày 15-20g dạng nước sắc, dùng riêng hoặc có thể phối hợp với các vị thuốc khác.

   Với phần thân cây xạ đen lấy khoảng 100g xạ đen rửa sạch cho vào ấm đun sôi khoảng 10 đến 15 phút chắt lấy nước uống hàng ngày. Sau đó tiếp tục cho nước đun đến nhạt thì thôi.

   Lá xạ đen có nhiều hoạt tính xạ hơn thì chỉ dùng 10g rửa sạch cho vào ấm đun sôi khoảng 10 đến 15 phút chắt lấy nước uống hàng ngày. Có thể uống lâu dài xạ đen nếu mắc các bệnh mà xạ đen có khả năng chữa trị

   Cây xạ đen được sắc uống như các loại thuốc lá thông thường. Liều dùng tuỳ theo độ tuổi, thể trạng, sức khỏe của từng người.

   Nên dùng từ 20-40g/ngày và có thể kết hợp với một số loại thuốc khác có tính thanh nhiệt, giải độc tuỳ theo bệnh nhằm giúp xạ đen tăng cường hiệu quả (nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi muốn dùng kết hợp với loại thuốc khác).

   Có thể tham khảo một ví dụ dùng xạ đen hỗ trợ điều trị ung thư bằng hóa chất, tia xạ: xạ đen 30g, cỏ lưỡi rắn 20g, cam thảo dây 6g hãm uống như trà hàng ngày.